در سال 1999 مجله «سبک زندگی با فروش مستقیم چند سطحی » تاریخچه ای از سیر فعالیت شرکتAMWAY منتشر کرد. در این تاریخچه از کارل رن بورگ به عنوان پدر فروش مستقیم چند سطحی نام برده شده است. دهه ها قبل، در سال 1915، هنگامی که رن بورگ در چین در سمت عامل فروش برای یک کارخانه کار می کرد، همزمان درباره اثرات رژیم و تغذیه برروی سلامتی نیز تحقیق می کرد. او وقتی به آمریکا برگشت،به تحقیقاتش ادامه داد و در سال 1934 شرکت California Vitamins را تاسیس کرد که فروشنده مکمل های غذایی و معدنی و مولتی ویتامین بود.(در سال 1939 این شرکت به Nutrilite Product تغییر نام داد). رن بورگ به همراه همسایه اش دکتر کاسبری و نیز لی می تینگر، که مدیر فروش یک شرکت بود، در سال 1945 یک طرح بازپرداخت چند سطحی را به این شرکت اضافه کردند و بدین ترتیب اولین طرح فروش شبکه ای به شیوه امروزی پا به عرصه وجود گذاشت.
در سال 1949، ریچ دوس و جی ون اندل که در گرند رپیدز واقع در ایالت میشیگان هم دبیرستانی بودند، به عنوان توزیع کنندگان شرکت Nutrilite مشغول به کار شدند. این دو به یک تیم موفق تبدیل شدند و در سال 1958 با این فکر که می توانند به دیگران بیاموزند که چگونه تجارت خودشان را پایه ریزی کنند ، تصمیم گرفتند که شرکت فروش مستقیم چند سطحی خود را بنانهند؛ و همین کار را هم کردند و نام شرکتشان را The American Way Association گذاشتند، که بعد ها به نام Amway معروف شد. دوس و ون اندل در هدف اولیه خود یعنی کمک به مردم برای ساختن تجارتشان از طریق فروش مستقیم چند سطحی کاملا موفق بوده اند. تا قبل از پایان سده بیستم بیش از 3 میلیون نفر از مردم دنیا در 80 کشور جزء مشاوران و توزیع کنندگان شرکت Amway بوده اند.
دوس و ون اندل تنها کارآفرینانی نبودند که شیفته این حرفه شدند و تجارت فروش مستقیم چند سطحی شان را ساختند. در کالیفرنیا دکتر فارست سی.شکلی و دو پسرش در سال 1956 شرکتShaklee Product را تاسیس کردندکه فروشنده محصولات غذایی و لوازم خانگی بود. این دو شرکت یعنی Shaklee و Amway راه را برای بیشمار شرکت های فروش مستقیم چند سطحی دیگر باز کردند. اینان، در کنار طرح های پرداختی چند سطحی شان، همچنین رسیدن به استقلال مالی و رضایت شخصی از طریق فروش مستقیم چند سطحی را اشاعه می دادند.
مایکل شفیلد می گوید در ایالات متحده تعداد شرکت هایی که سالانه شروع به کار می کنند حدود 1000 تا 1500 شرکت است! وی در ادامه توضیح می دهد:«شاید از این میان 500 شرکت بتوانند با استطاعت مالی به کارش ادامه دهد. معمولا میزان شکست شرکت ها در اولین سال شروع فعالیتشان 80 تا 90 درصد است که البته تفاوت چندانی با آمار و ارقام مربوط به تجارت های دیگر ندارد».
مایکل شفیلد می گوید میزان رشد این تجارت در دنیا چهار برابر میزان رشد این شیوه تجاری در آمریکاست و اینکه فروش مستقیم چند سطحی پیوسته در حال گسترش است.
اگر بخواهیم تاریخچه این فعالیت را دقیقتر مورد بررسی قرار دهیم باید به سالها قبل باز گردیم، زمانیکه هسته های اولیه این کار، نظیر تشکیل گروه فروش ، دریافت پاداش در ازای فروش بیشتر و آموزش به گروه فروش شکل گرفت. در اینجا مسیری که این فعالیت از سال 1860 تا 1974 پیموده تا به شکل امروزی درآید را مرور می کنیم:
1860 :در این زمان افراد دست فروش و دوره گرد سازمان فروش آموزش دیده ای را برای فروش محصولات به کار می بستند . در این زمان شرکت هایی شکل گرفتند که هم اکنون برای ما نام آشنا هستند و اگر به خاطر تاثیر گذاری و نفوذ شان نبود شاید امروزه هیچ نامی از آنها نبود .
Henyheinz که سازمان فروشی متشکل از 400 نفر در جهت فروش محصولات گیاهی گوناگون ایجاد کرد .این محصولات نظیر چاشنی غذا ،سس گوجه فرنگی و ترشی بودند .
AsAcandler شخصی که سازمان فروشی را در جهت فروش کالا به رستورانها ایجاد کرد که این کالا همان کوکاکولاست.این شخص در سال 1886 فرمول کوکاکولا را به قیمت 2300 دلار از یک داروساز به نامJohn Pemberton خریداری کرد
علاوه بر این شرکت هایی ظهور پیدا کردند که به فروشندگان خود اجازه تشکیل تجارت شخصی خودشان را میدادند "توانایی تشکیل سازمان فروش توسط آن ها "
1868- J.R Watkins شرکت پزشکی Watkins را پایه گذاری کرد .یکی از اولین شرکت های دارویی طبیعی آمریکا که فاصله بین فروشنده و مصرف کننده را به حداقل رساند .
1890- David Mcconel شرکت تولید عطر را در کالیفرنیا تاسیس کرد در سال 1906 تعداد فروشندگانش به 10000 نفر رسید که نزدیک به 117 محصول مختلف را به فروش میرساندند .
1905- Alfred .c.Fuller یکی از افرادی بود که بیشترین تاثیر گذاری را در آینده سازمان های فروش داشت . او شرکت Fullerbrush را تاسیس کرد و 270 فروشنده را در سرتاسر آمریکا بر اساس فرمول پورسانت دهی به کار گرفت .در سال 1919 شرکت او موفق به دستیابی به 1 میلیون دلار فروش شد و در سال 1960 این رقم به 109 میلیون دلار رسید.
1931- فرانک استنلی که نایب رئیس شرکت Fullerbrush بود .همراه با کاترین برین شرکت محصولات خانگی استنلی را تاسیس کردند . تاسیس شرکت آنها همزمان با رکود اقتصادی بود ، اما آنها این شرایط را فرصتی دانستند که به اشخاص محیطی را برای ایجاد تجارت شخصی شان با حداقل سرمایه پیشنهاد کنند. شرکت Fullerbrush هم از این سیستم برای فروش محصولاتش الهام گرفت .شرکت محصولات خانگی استنلی اجناسی از قبیل شوینده ها و انواع برس ها و پاک کننده ها را ارائه میکرد .برخی از نمایندگان فروش این شرکت برپایی نمایشگاه برای فروش محصولات را بسیار موثر در افزایش حجم فروش یافتند. فروشندگان دیگر این شرکت هم به سرعت از این ایده برای به نمایش گذاشتن و فروش محصولات استفاده کردند. این فروشندگان نمایش محصولات را در خانه شان انجام می دادند و دوستان و افراد فامیل را به آنجا دعوت می کردند و در اینجا بود که یکی از انواع طرح های فروش مستقیم چند سطحی متولد شد (طرح گردهمایی).
محصولات خانگی استنلی یک بستر آموزشی را برای بسیاری از شرکت ها ی معروف و شناخته شده نظیر Mary Kay، ، Tupperware و Jaffra فراهم کرد. این شرکت ها از سیستم فروش شرکت استنلی الهام گرفتند و آن را در برنامه فروش خود پیاده کردند.
1934- Carl Rehnborg شرکت California Vitamin را که امروزه به نام یک شرکت تولید کننده مکمل های ویتامینه شناخته شده است را تاسیس کرد.. در 1939 شرکت نام خود را به Nutrilite تغییر داد
1945- شرکت Nutrilite با شرکت دیگری به نام Mytinger& cassel berry برای توزیع انحصاری محصولاتش قرارداد بست.
Cassel berry & Mitiger اولین طرح بازپرداخت فروش مستقیم چند سطحیِ مستند را خلق کردند به طور خلاصه طرح فروش آنها به قرار زیر بود :
یک توزیع کننده شرکت Nutrilite میتواند محصولات را با 35% تخفیف خریداری کند . به عنوان مثال یک توزیع کننده میتواند یک بسته ویتامین را به قیمت 13 دلار خریداری کند و به قیمت 20 دلار بفروشد."یعنی 7 دلار سود "
همچنین توزیع کنندگان را در صورت داشتن فروش بیشتر به دریافت 25% از کل فروش ماهیانه شان تشویق میکرد .
20 مشتری × 13 دلار = 260 دلار × 25% = 65 دلار سود
در آن زمان یکی از توزیع کنندگان این شرکت اعلام کرد که او توانسته 25 مشتری جذب کند.شرکت بعد از بررسی به او اجازه داد به طور مستقیم به عنوان یک "توزیع کننده مستقیم " با شرکت در ارتباط باشد. این بدان معنا بود که او توانایی جذب و گرفتن فروشندگان دیگر را داشت .
محصولات فروخته شده توسط فروشندگان باید توسط او تهیه می شدند .این موضوع برای آن توزیع کننده انگیزه ای شد که آموزش های خوبی را برای فروشندگان فراهم کند و او در این مدت توانست مجموعه ای متشکل از 150 نفر فروشنده ایجاد کند که در پایان شرکت 2% از حجم کل فروش را به او پاداش داد. آنهایی که بسته های بیشتری میفروختند پاداش بیشتری نسبت به کسانی که تعداد کمتری میفروختند دریافت میکردند. فروش مستقیم چند سطحی، شکل توسعه یافته سیستم پاداش دهی شرکتFullerbrush است .
1945-Earl Tupper : توانست ظروف پلاستیکی قابل انعطاف و سبک وزنی با درپوش تولید کند. او فروش محصولاتش را از طریق مسیر های معمول آغاز کرد. اما احساس کرد محصولات برای فروش بیشتر نیاز به نمایش بیشتر دارند. Earl Tupper همراه با Browine Wise که قبلا با محصولات خانگی استنلی همکاری میکرد طرح گردهمایی شرکت Tupperware را راه اندازی کردند که هم اکنون این شرکت فروش سالیانه چند میلیارد دلاری دارد و در بیش از 40 کشور دنیا شعبه دارد .
1949- Rich Devos و Jay van andor "دوستان دوران دبیرستان و شرکای تجاری "بعد از بازگشت از خدمت نظام وظیفه به عنوان توزیع کننده در شرکت Nutrilie در سال 1950 مشغول به فعالیت شدند و در سال 1959 بعد از مشکلاتی که برای این شرکت ایجاد شد آنها تصمیم به تاسیس شرکت Amway گرفتند و در سال 1972 شرکت مذکور شرکت Nutrilite را خریداری کرد .
1956- در این سال دکتر Forest Shaklee که به روش جدیدی در استخراج مواد معدنی از گیاهان دست پیدا کرده بود، محصولات خود را از طریق فروش مستقیم چند سطحی به بازار عرضه کرد .
1963-Mary Kay Ash شرکت های لوازم آرایش Mary Kay را تاسیس کرد.که در سال 1996 میزان فروش آن از دو میلیارد دلار تجاوز کرد .
1975-FTC علیه شرکت Amway به عنوان یک دسیسه هرمی اقامه دعوی کرد .
1979- قاضی پرونده برنامه فروش مستقیم چند سطحی این شرکت را به عنوان یک فرصت تجاری مشروع و قانونی اعلام کرد و آن را دقیقا متضاد طرح های هرمی دانست .
منبع : mlmbook